Ninh Bình Không Chỉ Có Cảnh Đẹp: Khám Phá 11+ Món Ngon Đặc Sản ‘Ăn Là Ghiền’

Nhắc đến Ninh Bình, người ta thường nghĩ ngay đến Tràng An non nước hữu tình, Tam Cốc nên thơ hay Cố đô Hoa Lư trầm mặc. Nhưng bạn có biết, mảnh đất cố đô còn ẩn chứa một “kho báu” ẩm thực vô cùng phong phú và độc đáo, đủ sức làm xiêu lòng bất kỳ tín đồ ăn uống nào? Hãy tạm gác lại những bức ảnh check-in triệu like, cùng chúng tôi khám phá bản đồ ẩm thực Ninh Bình với hơn 11 món ngon đặc sắc mà bạn nhất định không thể bỏ lỡ!

Phong cảnh Ninh Bình

Mục lục

1. Bún Mộc Kim Sơn – Hương vị đồng quê dân dã

Không giống như bún mộc ở Hà Nội hay nhiều nơi khác, bún mộc Kim Sơn mang một nét rất riêng. Nước dùng được ninh từ xương ống, có vị ngọt thanh tự nhiên, không quá béo. Viên mọc ở đây được làm chủ yếu từ thịt heo xay nhuyễn trộn cùng mộc nhĩ, nấm hương, gia vị vừa ăn, dai giòn sần sật. Đặc biệt, bún mộc Kim Sơn thường có thêm dọc mùng (bạc hà) chần sơ, giúp món ăn thêm thanh mát và đỡ ngán. Một tô bún đầy đặn, nóng hổi, thêm chút rau sống tươi ngon là khởi đầu hoàn hảo cho một ngày khám phá Ninh Bình.

  • Địa chỉ gợi ý: Các quán ăn sáng tại thị trấn Phát Diệm, Kim Sơn.
  • Giá tham khảo: 25.000 – 40.000 VNĐ/tô.

2. Xôi Trứng Kiến Nho Quan – Món lạ phải thử

Nghe tên thôi đã thấy tò mò phải không? Xôi trứng kiến là một đặc sản độc đáo của vùng núi đá vôi Nho Quan. Trứng kiến thường chỉ có vào khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch, là loại trứng của kiến nâu làm tổ trên cây. Người dân địa phương lấy trứng kiến về làm sạch, phi thơm với hành khô rồi trộn cùng xôi trắng nấu từ gạo nếp cái hoa vàng. Vị bùi bùi, béo ngậy của trứng kiến quyện với sự dẻo thơm của xôi nếp tạo nên một hương vị lạ miệng nhưng cực kỳ hấp dẫn. Đây chắc chắn là món ăn bạn nên thử một lần khi đến Ninh Bình.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng đặc sản khu vực Nho Quan (theo mùa).
  • Giá tham khảo: 50.000 – 70.000 VNĐ/đĩa (tùy mùa và số lượng).

3. Bún Chả Quạt – Thơm lừng góc phố

Nếu đã quen với bún chả Hà Nội, hãy thử bún chả quạt Ninh Bình để cảm nhận sự khác biệt. Thịt ba chỉ hoặc thịt vai được thái miếng vừa ăn, tẩm ướp gia vị đậm đà rồi kẹp vào vỉ tre (hoặc kim loại), nướng trên than hoa hồng rực. Tiếng xèo xèo, mùi thơm nức mũi của thịt nướng lan tỏa khắp không gian. Chả được quạt liên tục để chín đều và không bị cháy. Nước chấm cũng được pha chế theo công thức riêng, chua ngọt hài hòa, ăn kèm với bún rối và rau sống tươi ngon. Miếng chả nóng hổi, thơm lừng, chấm ngập trong bát nước chấm rồi ăn cùng bún và rau, thật không gì sánh bằng.

Bún Chả Quạt Ninh Bình

  • Địa chỉ gợi ý: Các quán ven đường trong thành phố Ninh Bình, đặc biệt là khu gần chợ Rồng.
  • Giá tham khảo: 30.000 – 50.000 VNĐ/suất.

4. Cá Kho Gạo – Đậm đà vị Bắc

Cá kho Gạo là món ăn dân dã nhưng chứa đựng tinh hoa ẩm thực đồng bằng Bắc Bộ. Cá (thường là cá trắm, cá quả) được làm sạch, tẩm ướp kỹ với riềng, sả, mắm muối, gia vị và đặc biệt là một ít gạo rang hoặc cám gạo để tạo độ sánh và hương vị đặc trưng. Cá được kho trong niêu đất trên lửa nhỏ liu riu trong nhiều giờ liền, cho đến khi thịt cá săn chắc, xương mềm nhừ, thấm đẫm gia vị. Món này ăn cùng cơm trắng nóng hổi thì “tốn cơm” vô cùng. Vị đậm đà của cá, thơm nồng của riềng sả, quyện với vị ngọt của cơm, tạo nên một bữa ăn ấm cúng, đậm chất quê hương.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng ẩm thực đồng quê tại Ninh Bình.
  • Giá tham khảo: 150.000 – 250.000 VNĐ/niêu (tùy loại cá và kích cỡ).

5. Thịt Dê Núi Ninh Bình – Danh bất hư truyền

Nhắc đến ẩm thực Ninh Bình mà bỏ qua thịt dê núi thì quả là một thiếu sót lớn. Dê Ninh Bình được nuôi thả trên các triền núi đá vôi, ăn lá cây thuốc và thảo dược nên thịt săn chắc, ít mỡ và có mùi vị thơm ngon đặc trưng, không quá hôi như dê ở nơi khác. Thịt dê núi được chế biến thành vô vàn món hấp dẫn: dê tái chanh tươi ngon, dê nướng ngũ vị thơm lừng, dê hấp sả gừng ấm nóng, dê xào lăn đậm đà, lẩu dê nhúng mẻ chua thanh… Đặc biệt, món cơm cháy ăn kèm sốt dê cũng là một sự kết hợp tuyệt vời. Mỗi món một hương vị, nhưng đều mang đậm dấu ấn của núi rừng Ninh Bình.

Thịt Dê Núi Ninh Bình

  • Địa chỉ gợi ý:
  • Nhà hàng Chính Thư (Khu vực Hang Múa, Hoa Lư)
  • Nhà hàng Đức Dê (Số 446 Nguyễn Huệ, TP. Ninh Bình)
  • Nhà hàng Thăng Long (Chi Phong, Trường Yên, Hoa Lư)
  • Giá tham khảo: 150.000 – 350.000 VNĐ/món hoặc theo set/lẩu.

6. Cá Chuối Nướng – Dân dã mà cuốn hút

Cá chuối (cá lóc) đồng được làm sạch, khứa nhẹ trên thân rồi tẩm ướp gia vị đơn giản như muối, tiêu, hành, ớt. Sau đó, cá được kẹp vào vỉ hoặc xiên tre, nướng trên than hồng cho đến khi da cá vàng ruộm, thịt bên trong chín tới, tỏa mùi thơm phức. Cá chuối nướng giữ được vị ngọt tự nhiên của thịt cá, ăn kèm với bánh đa nem, bún, rau sống (chuối xanh, khế chua, dứa, các loại rau thơm) và chấm với nước mắm chua ngọt pha tỏi ớt hoặc mắm tôm. Món ăn tuy dân dã nhưng hương vị lại vô cùng cuốn hút.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng, quán ăn ven sông hoặc khu vực Tam Cốc, Tràng An.
  • Giá tham khảo: 120.000 – 200.000 VNĐ/con (tùy kích cỡ).

7. Cơm Cháy Ninh Bình – Giòn tan khó cưỡng

Cơm cháy Ninh Bình đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng, là món quà không thể thiếu khi du khách rời khỏi đây. Khác với cơm cháy ở những nơi khác, cơm cháy Ninh Bình được làm từ gạo ngon, nấu bằng nồi gang dày, sau đó lấy phần cháy dưới đáy nồi phơi khô rồi chiên giòn. Miếng cơm cháy vàng ươm, giòn rụm, không quá cứng. Điểm đặc biệt làm nên sự hấp dẫn của món ăn này chính là nước sốt đi kèm. Nước sốt thường được nấu từ thịt dê, tim cật heo hoặc bò, cùng với hành tây, cà rốt, nấm hương… sền sệt, đậm đà. Khi ăn, chấm miếng cơm cháy giòn tan vào bát nước sốt nóng hổi, vị béo ngậy, mặn ngọt hài hòa tan trong miệng, ăn một lần là nhớ mãi.

Cơm Cháy Ninh Bình

  • Địa chỉ gợi ý:
  • Cơm cháy Dê núi Hoàng Giang (Hang Cá, Trường Yên, Hoa Lư)
  • Cơm cháy Hoa Lư (Các cửa hàng đặc sản trong thành phố và khu du lịch)
  • Giá tham khảo: 35.000 – 50.000 VNĐ/suất (ăn tại chỗ), 50.000 – 100.000 VNĐ/gói (mua về).

8. Bánh Trôi – Ngọt ngào thanh mát

Bánh trôi Ninh Bình tuy không quá khác biệt so với bánh trôi ở các vùng khác về nguyên liệu (bột nếp, đường phên), nhưng lại mang một nét duyên riêng. Vỏ bánh được làm từ bột nếp dẻo thơm, viên nhỏ xinh xắn, bên trong là viên đường phên ngọt lịm. Bánh được luộc chín tới, vớt ra thả vào nước lọc có ướp hoa bưởi hoặc hoa nhài thoang thoảng. Khi ăn, múc bánh ra bát nhỏ, rắc thêm chút vừng rang thơm lừng. Vị ngọt thanh của đường, dẻo thơm của bột nếp, thoảng hương hoa làm dịu đi cái nắng oi ả, là món tráng miệng hay quà chiều tuyệt vời.

  • Địa chỉ gợi ý: Các gánh hàng rong, quán chè nhỏ trong thành phố hoặc các khu chợ địa phương.
  • Giá tham khảo: 10.000 – 20.000 VNĐ/bát.

9. Gỏi Cá Nhech Kim Sơn – Kỳ công và tinh tế

Gỏi cá nhệch là một đặc sản nổi tiếng của vùng Kim Sơn, đòi hỏi sự chế biến công phu và tỉ mỉ. Cá nhệch (loại cá da trơn, giống lươn nhưng to hơn) được làm sạch nhớt bằng tro bếp hoặc lá tre, sau đó lọc lấy thịt thái lát mỏng. Thịt cá được bóp qua với nước cốt chanh hoặc giấm cho tái đi, sau đó trộn đều với thính gạo rang vàng thơm và các loại gia vị. Da cá được chiên giòn. Điểm đặc biệt của món gỏi này là phần nước chấm (còn gọi là chẻo) được làm từ xương cá giã nhuyễn, nấu cùng mẻ, gừng, tỏi, ớt, mắm tôm… tạo thành một loại nước chấm sền sệt, béo ngậy, đậm đà và có vị rất đặc trưng. Khi ăn, lấy bánh đa nem cuốn thịt cá, rau sống (lá sung, lá mơ, húng quế, tía tô…), chấm ngập vào bát chẻo rồi thưởng thức. Vị ngọt của cá, bùi của thính, giòn của da cá, tươi mát của rau và vị đậm đà độc đáo của chẻo hòa quyện tạo nên một món ăn khó quên.

Gỏi Cá Nhech Kim Sơn

  • Địa chỉ gợi ý:
  • Nhà hàng Vũ Bảo (Phố 1, thị trấn Phát Diệm, Kim Sơn hoặc chi nhánh TP. Ninh Bình)
  • Nhà hàng Tính Gỏi (Kim Đông, Kim Sơn)
  • Giá tham khảo: 200.000 – 400.000 VNĐ/suất (tùy số lượng người ăn).

10. Ốc Núi Ninh Bình – Đặc sản mang vị thuốc

Ốc núi chỉ xuất hiện vào mùa mưa (khoảng tháng 4 đến tháng 8), sống trong các hang hốc trên núi đá vôi và ăn lá cây thuốc. Vì vậy, thịt ốc núi rất dai, giòn, ngọt và được cho là có vị thuốc đặc trưng, rất tốt cho sức khỏe. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món ngon như: ốc hấp gừng sả chấm mắm tôm, ốc xào sả ớt, ốc luộc chấm nước mắm gừng, nộm ốc… Món nào cũng giữ được vị ngọt giòn tự nhiên của ốc. Đây là món ăn bạn nên tìm thử nếu đến Ninh Bình đúng mùa.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng đặc sản ở Tam Điệp, Nho Quan, Hoa Lư (theo mùa).
  • Giá tham khảo: 80.000 – 150.000 VNĐ/đĩa (tùy cách chế biến và thời điểm).

11. Nem Chua Yên Mạc – Nét ẩm thực trăm năm

Nem chua Yên Mạc (huyện Yên Mô) là một đặc sản có lịch sử lâu đời, từng được tiến vua. Nem được làm từ thịt nạc mông heo tươi ngon, thái hoặc giã nhỏ, trộn với bì heo luộc thái sợi, thính gạo rang và các gia vị theo công thức bí truyền. Sau đó, nem được gói chặt tay bằng lá ổi (giúp nem có mùi thơm đặc trưng và không bị ẩm) và lá chuối bên ngoài, để lên men tự nhiên trong vài ngày. Nem Yên Mạc có màu hồng tươi, vị chua thanh, ngọt dịu, cay nhẹ của tỏi ớt và thơm mùi lá ổi, lá chuối. Khi ăn, chấm nem với nước mắm ngon hoặc tương ớt, ăn kèm lá sung, lá đinh lăng, tỏi tươi… là ngon nhất. Đây cũng là món quà ý nghĩa để bạn mang về cho người thân.

Nem Chua Yên Mạc

  • Địa chỉ gợi ý:
  • Các cơ sở sản xuất nem tại Yên Mạc, Yên Mô.
  • Các cửa hàng đặc sản Ninh Bình.
  • Giá tham khảo: 50.000 – 70.000 VNĐ/chục.

Ẩm thực Ninh Bình còn rất nhiều món ngon khác đang chờ bạn khám phá. Với những gợi ý trên, hy vọng bạn sẽ có một hành trình trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ tại mảnh đất cố đô xinh đẹp này. Đừng ngần ngại thử những hương vị mới lạ, bởi đó cũng là một phần không thể thiếu của du lịch!