Bát Tràng cuối tuần vừa rồi… Ài, nghĩ đến lại thấy lòng mình xốn xang một chút. Cái làng gốm cổ kính với vẻ đẹp trầm mặc ấy luôn có sức hút lạ kỳ, từ những xưởng gốm nghi ngút khói lò đến những con ngõ nhỏ lát gạch nghiêng nghiêng. Đi mãi rồi vẫn thấy bao điều để khám phá. 🏞️
[IMAGE: Toàn cảnh làng gốm Bát Tràng, với những mái nhà cổ kính và ống khói lò gốm]
Nhưng hôm nay, câu chuyện của mình không chỉ dừng lại ở đất nung hay men sứ, mà còn rẽ ngang sang một vùng đất khác, cũng rất “Bát Tràng” – đó là ẩm thực, đặc biệt là những mâm cỗ nghệ nhân trứ danh.
Chuyện là, mình có nghe về những mâm cỗ nghệ nhân trứ danh ở đây, nơi lưu giữ tinh hoa ẩm thực truyền thống. Tò mò lắm chứ, một phần vì bản thân cũng mê mẩn chuyện bếp núc, một phần vì muốn tìm hiểu xem, cái danh “ẩm thực nghệ nhân” ấy nó đặc biệt đến nhường nào. Thế là quyết định đánh liều một phen, đặt thử mâm cỗ 2,7 triệu đồng cho 6 người (tức là mỗi suất khoảng 450.000 đồng) ở một nhà hàng của nghệ nhân mà mình đã tìm hiểu. 🌸
[IMAGE: Hình ảnh một mâm cỗ truyền thống Bát Tràng được bài trí đẹp mắt, với nhiều món ăn đầy màu sắc]
Giá tiền nghe qua thì quả thật là… “choáng” một xíu. Nhưng mình tự nhủ, thôi kệ, nếu thực sự là tinh hoa, là công sức, là giá trị văn hóa gói ghém trong từng món ăn, thì cái giá đó hoàn toàn xứng đáng. Mình hình dung ra cảnh cả nhà sẽ trầm trồ, xuýt xoa trước mỗi món ăn được bài trí công phu, hương vị độc đáo.
Nhưng rồi, khi mâm cỗ được bày ra… cảm giác hụt hẫng cứ thế ập đến. Không phải là dở tệ đâu nhé, chỉ là nó không “xuất sắc” như mình đã kỳ vọng, không bật lên cái “khác biệt” của một mâm cỗ nghệ nhân.
[IMAGE: Mâm cỗ Bát Tràng thực tế được bày biện, với canh măng mực và su hào xào ở vị trí trung tâm, trông khá đơn giản]
Điển hình nhất là canh măng mực và su hào xào – hai món được giới thiệu là “linh hồn” của mâm cỗ Bát Tràng. Mình mong đợi một hương vị ngọt thanh, đậm đà của mực khô quyện cùng măng giòn sần sật, nhưng thực tế, vị khá bình thường, và mực trong canh thì hơi ít, thay vào đó lại nhiều giò với măng thái sợi. Su hào xào cũng vậy, không có gì quá đặc sắc. Nem chim câu thì cũng không cảm nhận rõ vị thịt chim, còn chả tôm thì lại giống chả thịt có thêm một con tôm nhỏ xinh thôi. Canh cá lành canh thì được nấu từ cá sông nhỏ băm nát, nặn thành viên như mọc vậy đó. 😔
Mình nghĩ, có lẽ những nguyên liệu cao cấp như mực, chim câu, tôm… đã được sử dụng, nhưng định lượng không nhiều như mình hình dung, khiến hương vị tổng thể chưa thực sự “đắt giá”. Có lẽ một phần cũng vì kỳ vọng của mình quá lớn chăng?
[IMAGE: Cận cảnh một bát canh măng mực, cho thấy rõ các thành phần như măng và giò, ít mực khô]
Thực ra, mâm cỗ Bát Tràng từ lâu đã là một nét văn hóa ẩm thực độc đáo của Hà Nội, nó mang trong mình cả một câu chuyện về sự tỉ mẩn, cầu kỳ của người làng nghề. Người ta nói, hai món canh măng mực và su hào xào mực khô chính là “chữ ký” của mâm cỗ nơi đây. Để làm được bát canh măng mực đúng điệu, nước dùng phải ninh từ nước luộc gà, nấm, tôm trộn lẫn, rồi mực khô phải là loại Thanh Hóa ngon nhất, ngâm tẩy sạch sẽ, măng khô tước sợi nhỏ phơi khô. Tất cả đều là cả một nghệ thuật.
Vậy nên, có lẽ, cái giá của mâm cỗ không chỉ nằm ở nguyên liệu hay hương vị, mà còn ở cả giá trị văn hóa, công sức và sự gìn giữ truyền thống mà người nghệ nhân đã đặt vào. Điều này mình rất trân trọng, dù trải nghiệm cá nhân chưa thật sự “vỡ òa”.
[IMAGE: Hình ảnh nguyên liệu tươi ngon như mực khô Thanh Hóa, măng khô tước sợi, hoặc cảnh người nghệ nhân đang chuẩn bị một món ăn cầu kỳ]
Mình cũng có tìm hiểu thêm thì thấy, mâm cỗ truyền thống cho 6 người ở Bát Tràng thường dao động từ 1,9 triệu đến 2,7 triệu đồng (cập nhật 2023). Có những nơi chuyên nấu cỗ trong những căn nhà cổ 130 năm tuổi, cũng có nhiều lựa chọn với mức giá khác nhau, ví dụ mâm 1,9 triệu hay 2,2 triệu với các món như gà hấp, bò sốt tiêu đen, nem tôm, chim hầm… Nếu đi ít người, khoảng 2-3 người, bạn vẫn có thể đặt riêng các món đặc trưng như canh măng mực, đĩa xào và nem rán với giá khoảng 300.000 đồng/người.
Thế nên, nếu bạn cũng là một người đam mê khám phá ẩm thực và muốn thử trải nghiệm mâm cỗ Bát Tràng, hãy cứ thử nhé. Nhưng mình có một vài lời khuyên nhỏ: hãy tìm hiểu thật kỹ, có thể tham khảo ý kiến từ nhiều nguồn, hoặc thậm chí tìm đến những gia đình người dân trong làng trực tiếp nấu cỗ, đôi khi bạn sẽ tìm được những viên ngọc ẩn với mức giá phải chăng hơn mà hương vị vẫn “rất Bát Tràng”. Và quan trọng nhất là, hãy giữ một tâm thế cởi mở, đừng quá đặt nặng kỳ vọng để tránh những cảm giác hụt hẫng không đáng có nhé! 🍜
[IMAGE: Một góc nhỏ bình yên ở Bát Tràng, có thể là một cửa hàng gốm sứ với những sản phẩm thủ công tinh xảo, hoặc con ngõ nhỏ lát gạch dẫn vào một nhà hàng/gia đình nấu cỗ]
Dù sao thì, Bát Tràng vẫn là một điểm đến thú vị, và hành trình khám phá ẩm thực luôn là một phần không thể thiếu trong mỗi chuyến đi của mình. Chúc các bạn có những trải nghiệm thật đáng nhớ và tìm được những hương vị “rất Bát Tràng” đúng nghĩa! ✨
