Ăn Sập Ninh Bình: Top 11+ Món Ngon Nức Tiếng Kèm Địa Chỉ Vàng

Ninh Bình, mảnh đất Cố đô Hoa Lư lịch sử, không chỉ níu chân du khách bởi non nước hữu tình, những danh thắng Tràng An, Tam Cốc, Bái Đính hùng vĩ, mà còn bởi một nền ẩm thực độc đáo, phong phú, mang đậm hương vị đồng quê Bắc Bộ. Nếu bạn đang lên kế hoạch khám phá vùng đất này, đừng quên dành bụng để thưởng thức những món ngon nức tiếng đã làm nên tên tuổi ẩm thực Ninh Bình. Bài viết này sẽ là cẩm nang dẫn lối bạn đến với hơn 11 món ăn đặc sắc nhất, kèm theo địa chỉ gợi ý để hành trình ẩm thực của bạn thêm phần trọn vẹn!

Cảnh đẹp Ninh Bình

Ẩm thực Ninh Bình đa dạng

Mục lục: Khám phá bản đồ ẩm thực Ninh Bình

1. Bún Mọc Kim Sơn: Hương vị quê nhà mộc mạc

Khởi đầu hành trình ẩm thực tại Ninh Bình, không gì tuyệt vời hơn một tô bún mọc Kim Sơn ấm nóng. Món bún này tuy dân dã nhưng lại có sức hấp dẫn riêng. Điểm đặc biệt nằm ở những viên mọc được làm từ thịt lợn tươi xay nhuyễn, trộn cùng mộc nhĩ, nấm hương, gia vị vừa ăn, dai giòn sần sật. Nước dùng được ninh từ xương ống, trong và ngọt thanh tự nhiên, không quá béo. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện giữa sợi bún trắng mềm, vị ngọt của nước dùng, cái dai giòn của mọc, thêm chút rau sống tươi mát và vị cay nhẹ của ớt. Đây là món ăn sáng hoặc bữa trưa nhẹ hoàn hảo.

  • Địa chỉ gợi ý: Các quán bún dọc đường Phát Diệm, Kim Sơn hoặc các khu chợ địa phương.
  • Giá tham khảo: 25.000 – 40.000 VNĐ/tô.

2. Xôi Trứng Kiến Nho Quan: Độc lạ món quà từ núi rừng

Nhắc đến món ăn độc đáo nhất Ninh Bình, không thể bỏ qua xôi trứng kiến Nho Quan. Món ăn này chỉ có theo mùa (thường vào khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch), khi những đàn kiến nâu làm tổ trên cây. Người dân địa phương sẽ vào rừng tìm những tổ kiến căng mẩy, lấy phần trứng non trắng sữa, béo ngậy. Trứng kiến sau khi làm sạch được phi thơm với hành khô, nêm gia vị rồi trộn đều với xôi trắng nấu từ gạo nếp ngon. Vị bùi béo, tí tách của trứng kiến hòa quyện cùng sự dẻo thơm của xôi nếp, thêm chút hành phi giòn rụm tạo nên một trải nghiệm ẩm thực khó quên. Đây là món ăn bạn nhất định phải thử nếu có dịp đến Ninh Bình đúng mùa.

  • Địa chỉ gợi ý: Chợ Nho Quan hoặc các nhà hàng đặc sản tại Nho Quan (theo mùa).
  • Giá tham khảo: 50.000 – 100.000 VNĐ/đĩa (tùy mùa và số lượng trứng kiến).

3. Bún Chả Quạt: Thơm lừng góc phố

Tuy không phải là “độc quyền” của Ninh Bình, nhưng bún chả quạt ở đây lại mang một hương vị rất riêng, đáng để thử. Thịt ba chỉ và chả viên được tẩm ướp gia vị đậm đà theo công thức gia truyền, sau đó kẹp vào vỉ tre và nướng trên than hoa hồng rực. Tiếng xèo xèo vui tai, mùi thơm nức mũi của thịt nướng lan tỏa cả góc phố. Chả nướng xong có màu vàng nâu cánh gián đẹp mắt, bên ngoài hơi xém cạnh, bên trong mềm ngọt. Nước chấm được pha chế hài hòa giữa vị chua, cay, mặn, ngọt, thêm chút đu đủ, cà rốt thái sợi giòn giòn. Ăn kèm với bún rối trắng tinh và các loại rau sống tươi ngon như xà lách, tía tô, kinh giới,… tạo nên một tổng thể hài hòa, hấp dẫn.

  • Địa chỉ gợi ý: Quán Tình Mai – 7 Phạm Hồng Thái, P. Vân Giang, TP. Ninh Bình; Các quán ven đường khu vực trung tâm thành phố.
  • Giá tham khảo: 30.000 – 50.000 VNĐ/suất.

4. Cá Kho Gạo: Tinh hoa ẩm thực đồng chiêm

Cá kho Gạo (hay còn gọi là cá kho gáo) là món ăn dân dã nhưng chứa đựng cả tâm tình của người dân vùng chiêm trũng Ninh Bình. Nguyên liệu chính thường là cá trắm, cá quả hoặc cá rô đồng tươi sống, làm sạch, ướp cùng các gia vị truyền thống như nước mắm ngon, riềng, nghệ, ớt, và đặc biệt là quả gáo – một loại quả có vị chua thanh đặc trưng giúp khử tanh và làm mềm cá. Cá được kho trong niêu đất trên lửa nhỏ liu riu trong nhiều giờ liền, cho đến khi thịt cá săn chắc, xương mềm rục, thấm đẫm gia vị đậm đà. Vị ngọt của cá, vị cay nồng của riềng ớt, vị chua dịu của gáo hòa quyện, ăn cùng cơm trắng nóng hổi thì không gì sánh bằng.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng ẩm thực đồng quê tại Ninh Bình; Nhà hàng Thăng Long – Tràng An, Ninh Bình.
  • Giá tham khảo: 150.000 – 300.000 VNĐ/niêu (tùy loại cá và kích cỡ).

5. Thịt Dê Núi Ninh Bình: Danh bất hư truyền

Nhắc đến đặc sản Ninh Bình, không thể không nhắc tới thịt dê núi. Dê ở đây được chăn thả tự nhiên trên các dãy núi đá vôi, ăn các loại lá cây, thảo dược nên thịt rất săn chắc, ít mỡ và có vị ngọt đặc trưng, không bị hôi như dê nuôi công nghiệp. Từ thịt dê, người Ninh Bình chế biến thành hàng chục món ăn hấp dẫn như: dê tái chanh, dê nướng, dê hấp, lẩu dê, nem dê, dê xào lăn, dê nhúng mẻ,… Mỗi món mang một hương vị riêng nhưng đều giữ được cái ngọt, cái thơm của thịt dê núi. Dê tái chanh thanh mát với thịt dê thái mỏng trộn cùng sả, riềng, lá chanh, vừng rang và nước cốt chanh. Dê nướng thơm lừng, đậm đà. Lẩu dê nóng hổi, bổ dưỡng. Đây chắc chắn là món ăn bạn phải thử khi đến Ninh Bình.

Thịt dê núi Ninh Bình

  • Địa chỉ gợi ý: Nhà hàng Đức Dê – 446 Nguyễn Huệ, TP. Ninh Bình; Nhà hàng Chính Thư – Khe Đầu Hạ, Ninh Xuân, Hoa Lư; Khu vực nhà hàng chân núi Kì Lân, Tràng An, Hoa Lư.
  • Giá tham khảo: 150.000 – 300.000 VNĐ/món.

6. Cá Chuối Nướng: Dân dã mà cuốn hút

Cá chuối (cá lóc) nướng là một món ăn dân dã khác của vùng đất Ninh Bình. Cá chuối tươi sống được làm sạch, giữ nguyên con hoặc khứa vài đường trên thân, sau đó tẩm ướp với riềng, sả, nghệ, mẻ, mắm tôm và các gia vị khác. Cá được kẹp vào vỉ hoặc xiên tre, nướng trên than hoa đến khi chín vàng đều, dậy mùi thơm phức. Thịt cá nướng chắc, ngọt, thơm mùi gia vị quyện với mùi khói than đặc trưng. Món này thường được cuốn với bánh đa nem (bánh tráng), bún, các loại rau sống (khế chua, chuối xanh, dứa, rau thơm…) và chấm cùng nước mắm chua ngọt hoặc mắm nêm đậm đà. Vị ngọt của cá, vị chua, chát của rau quả, vị đậm đà của nước chấm hòa quyện tạo nên một hương vị khó quên.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng ẩm thực đồng quê, khu du lịch sinh thái như Thung Nham, Tam Cốc.
  • Giá tham khảo: 150.000 – 250.000 VNĐ/con (tùy kích cỡ).

7. Cơm Cháy Ninh Bình: Giòn tan hương vị cố đô

Cơm cháy Ninh Bình đã trở thành một thương hiệu ẩm thực nổi tiếng, là món quà không thể thiếu sau mỗi chuyến đi. Khác với cơm cháy ở những nơi khác, cơm cháy Ninh Bình được làm từ gạo ngon, nấu bằng nồi gang dày trên bếp than củi để tạo ra lớp cháy dày, vàng ruộm, giòn tan mà không bị cứng hay khét. Phần cơm cháy này sau đó được phơi hoặc sấy khô, khi ăn mới chiên phồng lên. Điều làm nên sự khác biệt nữa chính là nước sốt ăn kèm. Phổ biến nhất là sốt thịt dê hoặc sốt tim cật heo đậm đà, sền sệt, rưới lên miếng cơm cháy giòn rụm. Ngoài ra còn có ruốc (chà bông) heo rắc lên trên. Cắn một miếng cơm cháy, bạn sẽ cảm nhận được độ giòn tan trong miệng, vị béo ngậy của sốt, vị mặn ngọt của ruốc, tất cả hòa quyện tạo nên một món ăn vặt, ăn chơi hay món khai vị tuyệt vời.

Cơm cháy Ninh Bình giòn rụm

Cơm cháy đóng gói làm quà

  • Địa chỉ gợi ý: Nhà hàng Cơm cháy Dê núi Hoa Lư – Gần cổng vào khu du lịch Tam Cốc; Các cửa hàng đặc sản dọc đường vào Tràng An, Tam Cốc, Bái Đính.
  • Giá tham khảo: 35.000 – 100.000 VNĐ/suất (ăn tại chỗ) hoặc 50.000 – 150.000 VNĐ/gói (mua về).

8. Bánh Trôi: Ngọt ngào, thanh mát

Nếu đã thưởng thức các món mặn đậm đà, hãy thử đổi vị với món bánh trôi thanh mát của Ninh Bình. Món tráng miệng này tuy quen thuộc nhưng ở Ninh Bình lại có nét riêng. Vỏ bánh được làm từ bột gạo nếp dẻo thơm, bao bọc lấy nhân đường phên ngọt lịm. Bánh được luộc chín tới, thả vào bát nước đường nấu với gừng tươi thái sợi, tạo nên vị ngọt thanh, thơm nồng ấm áp của gừng. Khi ăn, người ta thường rắc thêm chút vừng rang vàng óng và dừa tươi nạo sợi lên trên. Vị dẻo của vỏ bánh, vị ngọt tan của nhân đường, vị thanh của nước dùng và hương thơm của gừng, vừng, dừa hòa quyện tạo nên một món quà chiều giản dị mà tinh tế.

  • Địa chỉ gợi ý: Các khu chợ quê, chợ trung tâm TP. Ninh Bình (chợ Rồng) hoặc các gánh hàng rong.
  • Giá tham khảo: 10.000 – 20.000 VNĐ/bát.

9. Gỏi Cá Nhệch Kim Sơn: Kỳ công và tinh tế

Gỏi cá nhệch là một đặc sản nổi tiếng khác của vùng đất Kim Sơn, Ninh Bình, đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỳ công trong chế biến. Cá nhệch (loài cá da trơn, giống lươn nhưng to hơn) sau khi bắt về được làm sạch nhớt bằng tro bếp hoặc lá tre, lóc lấy thịt phi lê thái mỏng. Phần thịt cá này được bóp với thính gạo rang vàng thơm và gia vị. Xương cá được giã nhuyễn, nấu thành một loại nước chấm đặc biệt gọi là “chẻo”. Chẻo có vị béo ngậy, bùi bùi, đậm đà, được nêm nếm vừa ăn với gừng, tỏi, ớt, mẻ. Khi ăn, người ta dùng bánh đa nem hoặc lá sung, lá lộc vừng cuốn thịt cá nhệch trộn thính, các loại rau thơm (húng, mùi, tía tô, kinh giới, bạc hà…), khế chua, chuối xanh, dưa chuột, sau đó chấm ngập vào bát chẻo. Vị ngọt bùi của cá, vị thơm của thính, vị béo ngậy của chẻo, vị chua, chát, cay, thơm của rau gia vị hòa quyện tạo nên một bản giao hưởng hương vị độc đáo.

Gỏi cá nhệch Kim Sơn

  • Địa chỉ gợi ý: Nhà hàng Vũ Bảo – Số 37 đường Nguyễn Huệ, Nam Sơn, TP Tam Điệp; Nhà hàng Kim Đa – TT Phát Diệm, Kim Sơn; Các nhà hàng đặc sản tại Kim Sơn.
  • Giá tham khảo: 200.000 – 400.000 VNĐ/suất (tùy số lượng).

10. Ốc Núi Ninh Bình: Đặc sản hiếm có khó tìm

Ốc núi là một đặc sản quý hiếm của Ninh Bình, chỉ xuất hiện vào mùa mưa (khoảng từ tháng 4 đến tháng 8). Loại ốc này sống trong các hang hốc trên núi đá vôi, ăn lá cây và thuốc nam nên thịt rất sạch, dai, giòn và có vị ngọt, hơi thoảng mùi thuốc bắc. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món như hấp gừng sả, xào me, xào sả ớt, luộc chấm mắm gừng,… Món nào cũng ngon và giữ được vị ngọt tự nhiên của ốc. Ốc luộc đơn giản nhất nhưng lại giúp cảm nhận rõ nhất vị ngon nguyên bản, chấm cùng nước mắm gừng cay nồng, chua ngọt thì thật tuyệt vời. Vì độ hiếm và chỉ có theo mùa, ốc núi thường có giá khá cao và không phải lúc nào cũng có sẵn.

  • Địa chỉ gợi ý: Các nhà hàng đặc sản ở khu vực Tam Điệp, Nho Quan, Hoa Lư (theo mùa, nên hỏi trước khi đến).
  • Giá tham khảo: 100.000 – 200.000 VNĐ/đĩa (tùy mùa và kích cỡ).

11. Nem Chua Yên Mạc: Thức quà đậm đà tình quê

Làng Yên Mạc, huyện Yên Mô từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm nem chua. Nem chua Yên Mạc có vị chua thanh, ngọt thịt, cay nồng của tỏi ớt và thơm thơm của lá ổi, lá sung gói kèm. Nguyên liệu chính là thịt nạc mông heo tươi ngon, thái hoặc xay nhỏ, trộn với bì heo luộc thái chỉ, thính gạo rang thơm và các gia vị theo công thức bí truyền. Nem được gói bằng lá ổi hoặc lá sung bên trong để tạo mùi thơm và chống ẩm, bên ngoài bọc nhiều lớp lá chuối tươi, để lên men tự nhiên trong vài ngày. Khi nem chín có màu hồng tươi, vị chua dịu, ăn kèm với lá sung, lá đinh lăng, tỏi tươi, ớt cay và chấm tương ớt hoặc nước mắm chua ngọt đều rất ngon. Đây cũng là món quà ý nghĩa thường được du khách mua về biếu tặng.

Đặc sản Ninh Bình làm quà (Nem chua, cơm cháy)

  • Địa chỉ gợi ý: Các cơ sở sản xuất nem tại làng Yên Mạc, Yên Mô; Các cửa hàng đặc sản tại TP. Ninh Bình (Cửa hàng nem chua Yên Mạc – số 24, ngõ 190, đường Trần Hưng Đạo).
  • Giá tham khảo: 40.000 – 60.000 VNĐ/chục nem.

12. Và những món ngon khác…

Ngoài những đặc sản kể trên, Ninh Bình còn rất nhiều món ăn hấp dẫn khác đang chờ bạn khám phá như: miến lươn (Miến lươn Bà Phấn – 999 Trần Hưng Đạo), bánh đa cá rô, bánh cuốn nóng, cháo cá rô đồng,… Mỗi món ăn đều mang trong mình hương vị đặc trưng của vùng đất cố đô, góp phần làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch của bạn.

Ẩm thực Ninh Bình là sự hòa quyện tinh tế giữa sản vật địa phương và bàn tay khéo léo của người dân nơi đây. Từ những món ăn dân dã đồng quê đến những đặc sản núi rừng độc đáo, mỗi món ăn đều kể một câu chuyện về văn hóa và con người Ninh Bình. Hy vọng với cẩm nang “11+ Món Ngon Ninh Bình” này, bạn sẽ có một hành trình khám phá ẩm thực thật đáng nhớ tại vùng đất xinh đẹp này! Chúc bạn có những bữa ăn ngon miệng!